ಭಾರತ ದೇಶದ ಸಂವಿಧಾನದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ರಾಜಕಾರಣ , ಉತ್ಕøಷ್ಟ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶ, ಅಸ್ಪøಶ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಜಾತಿ ನಿರ್ಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ ಅನಿಷ್ಟ ನಿರ್ಮೂಲನಕ್ಕೆ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ ನಾಯಕ, ತಮ್ಮ ಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ, ದಲಿತರ ಮತ್ತು ಇತರ ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗಾಗಿ ಹೋರಾಡಿದವರು, ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರುರವರ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಮೊದಲ ಕಾನೂನು ಸಚಿವ ಡಾ|| ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬ ರಾಮಜಿ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಮರಣಾನಂತರ ಭಾರತ ರತ್ನ 1990 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಗೌರವವನ್ನು ಬಿ.ಆರ್. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಇವರಿಗೆ ನೀಡಲಾಯಿತು.
ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಇವರು 1891 ಏಪ್ರಿಲ್ 14 ರಂದು ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಇಂದೂರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ‘ಮಹು’ ಎಂಬ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ರಾಮಜಿ ಹಾಗೂ ಭೀಮಾಬಾಯಿಯವರ 14 ನೇಯ ಮಗನಾಗಿ ಜನಿಸಿದರು. ದಾಪೋಲಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಕ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಕೈಕೊಂಡರು. ಮುಂಬಯಿಯ ಎಲ್ಫಿನ್ಸ್ಟನ್ ಪ್ರೌಢ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಮ್ಯಾಟ್ರಿಕ್ ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಪಾಸಾದರು. ಕ್ರಿ.ಶ. 1906 ರಲ್ಲಿ ರಮಾಬಾಯಿಯವರ ಜೊತೆಗೆ ಮದುವೆಯಾದರು. ಮುಂಬಯಿಯ ಎಲ್ಫಿನ್ಸ್ಟನ್ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ 1913 ರಲ್ಲಿ ಬಿ.ಎ. ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಜೀವನದಲ್ಲಿಯೇ ಅಸ್ಪøಶ್ಯತೆ ಕರಾಳ ಮುಖದ ಪರಿಚಯವಾಯಿತು. ಬರೋಡಾ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಸಯ್ಯಾಜಿರಾವ್ ಗಾಯಕವಾಡ ಮಹಾರಾಜರಿಂದ ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಾಯ ಪಡೆದು ನ್ಯೂರ್ಯಾಕದ ಕೋಲಂಬಿಯಾ ವಿಶ್ಯವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಎಂ.ಎ. ಪದವಿಯನ್ನು 1915 ರಲ್ಲಿ ಪಡೆದರು. 1917 ರಲ್ಲಿ ಕೋಲಂಬಿಯಾ ವಿಶ್ಯವಿದ್ಯಾಲಯವು ಇವರು ಮಂಡಿಸಿದ ““The National Divident of India-A Historical and Analytical Study”ಪ್ರಬಂಧಕ್ಕೆ ಪಿ.ಎಚ್.ಡಿ. ಪದವಿ ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿತು. ತದನಂತರ ಲಂಡನ್ನಿನ School of Economics and Political Science ಸಂಸ್ಥೆ ಇಂದ ಎಂ.ಎಸ್.ಸಿ. ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ನಂತರ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮರಳಿ ಬಂದರು. ಬರೋಡಾ ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಸೇನಾ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ ಕೆಲವು ಕಾಲ ಸೇವೆಗೈದರು. ಜಾತಿಯ ಸಮಸ್ಯೆಯಿಂದಾಗಿ ನೌಕರಿಯನ್ನು ತೊರೆದರು. 1920 ರಿಂದ 1923 ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮುಂಬಯಿಯ ಸಿಡನ್ ಹ್ಯಾಮ್ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ನಂತರ ಲಂಡನ್ ಹಾಗೂ ಜರ್ಮನಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರೌಢ ಅಭ್ಯಾಸ ಕೈಕೊಂಡರು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ “Provincial Decentralization of Imperial Finance in British India” ಪ್ರಬಂಧಕ್ಕೆ ಲಂಡನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಡಾಕ್ಟರೇಟ ಪದವಿ ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿತು. ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮರಳಿದ ನಂತರ ಜಾತಿ ತಾರತಮ್ಯ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ್ದರು.
1936 ಡಾ ಬಿ.ಆರ್.ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಸ್ವತಂತ್ರ ಕಾರ್ಮಿಕ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಹುಟ್ಟು ಹಾಕಿದರು. 1937 ರ ಕೇಂದ್ರ ವಿಧಾನಸಭೆಯ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಪಕ್ಷದ 15 ಸೀಟುಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡರು. ಅಕ್ಟೋಬರ್ 14, 1956 ರಲ್ಲಿ ಭೌದ್ಧ ಧರ್ಮವನ್ನು ಸೇರಿದರು. 6 ಡಿಸೆಂಬರ್ 1956 ರಂದು ಅವರು ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.
ಭಾರತ ಸಂವಿಧಾನದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್:- ಅಗಸ್ಟ 29, 1947 ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತದ ಒಂದು ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದರ ಸಂವಿಧಾನಿಕ ಶಾಸನಸಭೆ ರಚನೆಯಾಯಿತು. ರಚನಾ ಸಮಿತಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ನೇಮಕ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಕರಡು ಸಂವಿಧಾನವು ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರೂ, ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಸಾದ, ಸರ್ದಾರ್ ಪಟೇಲ್, ಬಿ.ಎನ್. ರಾವ್, ಕೃಷ್ಣಸ್ವಾಮಿ ಅಯ್ಯರ್ ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಕೊಡುಗೆ ಪರೀಕ್ಷಿಸಲು ಹೊಂದಿದೆ.
ಡಾ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನ ರೂಪಿಸುವುದು ಒಂದು ಮೂಲಭೂತ ಪಾತ್ರ ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ಸಂವಿಧಾನದ ಕರಡುನ್ನು ತಯಾರಿಸುವಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಅನುಭವ ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿಕೊಂಡು ಅವರು ಮುಕ್ತ ಭಾರತ ತನ್ನ ಕಾನೂನು ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ಮತ್ತು ಜನರು ತಮ್ಮ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಆಧಾರದ ನೀಡಿದರು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ ಭಾರತದ ವಿಕಾಸಕ್ಕೆ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಕೊಡುಗೆ ನ್ಯಾಯ-ಸಾಮಾಜಿಕ, ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಒಂದು ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಖಾತ್ರಿಗೊಳಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು.
ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳು:- ಭಾರತ ಸಂವಿಧಾನದ ಭಾಗ III ರಾಜ್ಯದ ವಿರುದ್ಧ ನಾಗರಿಕರ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಅವರ ಧರ್ಮ, ಜನಾಂಗ, ಜಾತಿ, ಲಿಂಗ ಅಥವಾ ಜನ್ಮ ಸ್ಥಳದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ತಾರತಮ್ಯ ನಿಷೇಧ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅತ್ಯಂತ ಗಮನಾರ್ಹ ಹಕ್ಕುಗಳು ಲೇಖನಗಳು ಒಳಗೊಂಡಿರುವುದು.
ಸಂಸದೀಯ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ:- ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು ದೃಢವಾಗಿ ಸರ್ಕಾರದ ಸಂಸದೀಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಪ್ರಜಾಸತ್ತೆಯ ತತ್ವಗಳ ಅಳವಡಿಕೆ ಮೂಲಕ ಸಮಾನತಾವಾದಿ ಸಮಾಜ ಪ್ರತೀಹಾರಿ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಪ್ರಬಲ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಸ್ವತಂತ್ರ ರಾಜ್ಯಗಳ ತತ್ವದ ಮೇಲೆ ಯೂನಿಯನ್ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಥಾನದ ಸಂಯುಕ್ತ ರಚನೆಯ ಪ್ರಬಲ ಸಮರ್ಥಕರಾಗಿದ್ದರು. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಏಕತೆ ಹಾಗೂ ಸಮಗ್ರತೆಗೆ ಬಲಪಡಿಸುವ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಏಕೀಕೃತ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಸೇವೆಗಳು ಪದ್ಧತಿಯ ಸೂಚಿಸುವ ಮೂಲಕ ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕೆ ಮಹಾನ್ ಸೇವೆ ಮಾಡಿದರು.
ಸುರಕ್ಷಾ ತಾರತಮ್ಯ/ಮೀಸಲಾತಿ:- ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ನಿಜವಾದ ಕೊಡುಗೆ ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ತಾರತಮ್ಯ ಯೋಜನೆ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿತವಾಗಿದೆ ಅಥವಾ ಸರ್ಕಾರದ ಮೀಸಲಾತಿ ನೀತಿ ಕೆಲವು ಭಾಗ III ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಮತ್ತು ಭಾಗ Iಗಿ ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿಗಳ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಂವಿಧಾನಾತ್ಮಕ ಆಜ್ಞೆಯನ್ನು ವ್ಯವಹರಿಸುವಾಗ ಅನೇಕ ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಪಂಗಡಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಊಹಿಸಿದ್ದನು ಇದೆ. ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳ, ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುವಾಗ ಲೇಖನ 17 ನಿಷೇಧ ಅಸ್ಪøಶ್ಯತೆ, ಅರ್ಟಿಕಲ್ 30 ರೀತಿಯ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಗಮನಾರ್ಹ.
ರಾಜ್ಯ ಸಮಾಜವಾದ:- ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಕರಡು ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ “ರಾಜ್ಯ ಸಮಾಜವಾದವನ್ನು” ತನ್ನ ಆರ್ಥಿಕ ತತ್ವವಾಗಿತ್ತು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು. ಅವರು ಕೃಷಿಯ Collectivized ವಿಧಾನ ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯದ ಸಮಾಜವಾದದ ಮಾರ್ಪಾಡಿತ ಕೃಷಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಮಾಲೀಕತ್ವದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಸಂವಿಧಾನದ ವಿಧಾನಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಬಲವಾದ ವಿರೋಧದ, ಅವರು ಸಂವಿಧಾನದ ಭಾಗವಾಗಿ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಸಮಾಜವಾದವನ್ನು ತಮ್ಮ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.
1948 ರಲ್ಲಿ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಭಾರತದ ಜನರ ಮೊದಲ ಕರಡು ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಹೊಸಯುಗದ ಆರಂಭಕ್ಕೆ ಗುರುತು ಜನವರಿ 26, 1950 ರಂದು ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು. ಭಾರತದ ಪ್ರಥಮ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಡಾ. ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಸಾದ್, ಸಂವಿಧಾನದ ತಯಾರಿಕೆ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಮೂಲಕ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಸೇವೆಗೆ ಪ್ರಶಂಸೆ ಮತ್ತು ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ತಿಳಿಸಿದರು. ಡಾ|| ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಕನಸು ಇನ್ನೂ ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿ ಮತ್ತು ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಮೀಸಲಾತಿ ವಿಸ್ತರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅವಧಿಯ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ಅತೃಪ್ತ ಉಳಿದಿದೆ. ಹೇಳಲಾಗದ ಸತ್ಯ.
ಜಗದೀಶ ವಡ್ಡಿನ
ಗ್ರಂಥಪಾಲಕರು
ಶಿವಾಜಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ
ಬಾಡ, ಕಾರವಾರ (ಉ.ಕ)
ಮೊ. 9632332185